25 Risicomanagement ten aanzien van financiële instrumenten

Beleid ten aanzien van financiële risico's

Het beleid ter zake van de beheersing van financiële risico's wordt vastgesteld door de raad van bestuur. De belangrijkste financiële risico's waaraan Q-Park onderhevig is, zijn het marktrisico, het liquiditeitsrisico en het kredietrisico. Het marktrisico is verder onder te verdelen in het renterisico en het valutarisico. Deze risico's worden intern voortdurend en nauwlettend bewaakt. Het beheersen van deze risico's vindt onder andere plaats door gebruik te maken van financiële derivaten. Hierbij neemt de onderneming geen speculatieve posities in met financiële instrumenten.

Renterisico

Het schommelen van renteniveaus heeft een invloed op het (directe) resultaat van de onderneming en het rendement van het onroerend goed. Het rentebeleid van de groep is gericht op het inperken van het risico en kan als volgt worden toegelicht:

• rentedragende schulden bestaan deels uit vastrentende en deels uit variabel rentende schulden, waarbij de rente van de variabel rentende schulden deels gefixeerd wordt middels renteswaps. Ten aanzien van de indekkingen wordt ‘hedge accounting’ toegepast;
• per saldo dient minimaal 75% van de rentedragende schuld ongevoelig te zijn voor renteschommelingen.

Eind 2013 zijn lening posities ingedekt middels IRSs voor een waarde van EUR 1.064,6 miljoen (2012: EUR 1.050,7 miljoen). In navolgende tabel is de indekking van de lening posities nader gespecificeerd naar resterende looptijd van de rentederivaten.

Van de totale (in noot 13 van deze jaarrekening toegelichte) rentedragende schuld ad EUR 1.521,4 miljoen (2012: EUR 1.595,5 miljoen) is EUR 1.335,9 miljoen (2012: EUR 1.162,2 miljoen) ongevoelig voor renteschommelingen omdat er ofwel sprake is van vastrentende financieringen (EUR 271,3 miljoen; 2012: EUR 111,5 miljoen), ofwel omdat het renterisico ingedekt is middels IRSs (EUR 1.064,6 miljoen; 2012: EUR 1.050,7 miljoen).

Per saldo is daarmee 87,8% (2012: 72,8%) van de totale rentedragende schulden ongevoelig voor renteschommelingen. In oktober 2013, werd een deel van de totale lening portefeuille ter grootte van EUR 300 miljoen geherfinancierd door institutionele leningen met Pricoa (EUR 240 miljoen, waarvan EUR 190 miljoen vastrentend is) en Insight (GBP 35 miljoen waar 75% ingedekt is middels IRSs).

Per saldo houdt het voorgaande in dat Q-Park over een bedrag van EUR 185,5 miljoen (2012: EUR 433,3 miljoen) een renterisico loopt. In de volgende tabel is de gevoeligheid voor renteschommelingen samengevat.

Valutarisico

Ten aanzien van haar activiteiten in Groot-Brittannië, Zweden, Noorwegen en Denemarken loopt Q-Park het risico van valutaschommelingen. Tot en met oktober 2012 werd het valutarisico, voor het gedeelte dat niet gefinancierd wordt met eigen vermogen, afgedekt middels CCIRSs. Ten aanzien van deze indekking werd ‘hedge accounting’ toegepast. In oktober 2012 is Q-Park met haar aandeelhouders overeengekomen het valutarisico vanaf november 2012 niet langer in te dekken. Hiermee is de tot en met oktober 2012 geldende ‘net investment’ hedge beëindigd.

In de volgende tabel is een analyse opgenomen van de gevoeligheid van het eigen vermogen voor wijzigingen rente in valuta.

Liquiditeitsrisico

De volgende tabellen geven de resterende looptijd van de contractuele verplichtingen weer ultimo 2013 en 2012.

Met uitzondering van de financiële instrumenten, welke vanwege ontbrekende gegevens zijn verantwoord tegen balanswaarde, zijn alle posten in voorgaande overzichten opgenomen tegen nominale waarde, rekening houdend met het jaartal van aflossing of afwikkeling zoals per post is overeengekomen met de wederpartij.

Verplichtingen uit hoofde van leningen zullen – met uitzondering van de lokale bilaterale leningen – worden geherfinancierd. De herfinanciering van de EUR 300 miljoen CLN transactie werd in het vierde kwartaal van 2013 gerealiseerd met institutionele leningen voor een bedrag van EUR 280,0 miljoen.

Alle overige in de tabel opgenomen verplichtingen worden gefinancierd uit het werkkapitaal en de operationele kasstromen. De huurverplichtingen in verband met vastgoedbeleggingen hebben per balansdatum een gemiddeld resterende looptijd van meer dan tien jaar.

Kredietrisico

Kredietrisico is het risico dat een tegenpartij de verplichtingen niet nakomt die voortvloeien uit een financieel instrument of een contract met een afnemer, waardoor financiële schade ontstaat. Q-Park staat bloot aan kredietrisico in verband met haar bedrijfsactiviteiten (voornamelijk handelsvorderingen) en in verband met haar financieringsactiviteiten, waaronder begrepen deposito's bij banken en financiële instellingen, valutatransacties en overige financiële instrumenten.

Per de rapportagedatum bedraagt de maximale blootstelling aan kredietrisico de boekwaarde van de vorderingen als toegelicht in noot 9 en de liquide middelen als toegelicht in noot 10. Q-Park is van oordeel dat het kredietrisico gering is. De concentratie van risico’s ten aanzien van handelsvorderingen is gering, aangezien haar afnemers wijd verspreid zijn. De bij de bank aangehouden tegoeden betreffen allen tegoeden bij gerenommeerde banken.

Reële waarde van financiële instrumenten

Q-Park’s financiële instrumenten bestaan uit primaire financiële instrumenten (vorderingen, liquide middelen, opgenomen geldleningen, overige langlopende schulden en kortlopende schulden) enerzijds, en uit afgeleide financiële instrumenten (rentederivaten) anderzijds.

Voor de onder de vlottende activa opgenomen vorderingen en liquide middelen en voor de kortlopende schulden geldt dat, gezien de korte looptijd van deze instrumenten, de boekwaarde de reële waarde benadert. De reële waarde van de overige langlopende schulden wordt verondersteld gelijk te zijn aan de boekwaarde. De reële waarde van de derivaten en de geldleningen is gebaseerd op (contante waarde) berekeningen of prijsopgaven van derden.

Gelet op het voorgaande in combinatie met het ontbreken van een additioneel kredietrisico en de marktconformiteit van in rekening gebrachte rente, kan gesteld worden dat, met uitzondering van het vastrentende deel van de opgenomen geldleningen (EUR 271,3 miljoen; 2012: EUR 111,5 miljoen), de reële waarde ultimo boekjaar gelijk is aan de boekwaarde. De reële waarde van het vastrentende deel van de opgenomen geldleningen bedraagt EUR 229,9 miljoen (2012: EUR 118,6 miljoen) en is bepaald door de toekomstige kasstromen te verdisconteren met de huidige marktrentes die behoren bij met Q-Park vergelijkbare marktpartijen. De bepaling van deze reële waarde van het vastrentend deel van de geldleningen behoort tot niveau 2 in de reële waarde hiërarchie.

Hiërarchie in reële waarden

Per 31 december 2013 hield Q-Park de in de tabel toegelichte, tegen reële waarde opgenomen financiële instrumenten, waarbij de volgende hiërarchie bij het bepalen en vermelden van financiële instrumenten is gehanteerd, te onderscheiden naar waarderingsmethoden:

• Niveau 1: genoteerde (niet aangepaste) koersen op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen;
• Niveau 2: overige methoden waarbij alle variabelen een significant effect op de verwerkte reële waarde hebben en direct of indirect  waarneembaar zijn;
• Niveau 3: methoden waarbij variabelen worden gehanteerd die een significant effect op de verwerkte reële waarde hebben, doch niet zijn gebaseerd op waarneembare marktgegevens.

De rentederivaten behoren tot niveau twee (geen notering aan een actieve markt, maar belangrijkste variabelen zijn wel direct of indirect waarneembaar). In 2013 hebben geen overboekingen plaatsgevonden tussen waarderingen tegen reële waarde in niveau 1 en 2, noch overboekingen naar en uit waarderingen tegen reële waarde in niveau 3.

De volgende tabel geeft een overzicht van de boekwaarde van de financiële derivaten, onderverdeeld naar type.

De waarde van de financiële instrumenten wordt berekend door het contant maken van de verwachte toekomstige geldstromen gewaardeerd tegen de geldende rentetarieven.

De waardeverandering van de renteswaps bedraagt in 2013 EUR 49,1 miljoen (2012: EUR -15,3 miljoen). Hiervan is EUR 2,1 miljoen voor belastingen (2012: EUR -0,8 miljoen voor belastingen) ten gunste van het resultaat gebracht uit hoofde van ineffectiviteit. Het restant is, na aftrek van belastingen, rechtstreeks ten gunste van het eigen vermogen gebracht.

Kapitaalbeheer

Het primaire doel van het kapitaalbeheer van de groep is de instandhouding van een goede kredietwaardigheid en er voor te zorgen dat de bedrijfsactiviteiten optimaal ondersteund worden, zodat deze bedrijfsactiviteiten effectief, efficiënt en winstgevend kunnen worden geëxploiteerd en aandeelhouderswaarde wordt gecreëerd. Q-Park beheert haar kapitaalstructuur en past die bij wijzigingen in de economische omstandigheden aan. Om de kapitaalstructuur te handhaven of aan te passen kan Q-Park de dividendbetaling aan aandeelhouders aanpassen, kapitaal terugbetalen of nieuwe aandelen uitgeven.

De primaire financieringsratio’s zoals overeengekomen met financiers zijn de ‘interest coverage ratio’ (ICR), de ratio ‘netto bankschulden / EBITDA’ en een gezonde solvabiliteit (primaire parameter is ‘gearing’). Deze ratio’s worden nauwlettend gemonitord als ondersteuning van de activiteiten van Q-Park en om de aandeelhouderswaarde te maximaliseren.

In de boekjaren 2013 en 2012 zijn in het beleid en de processen geen significante wijzigingen aangebracht. Ultimo 2012 is de minimale ICR vastgesteld op 1,9. Vanaf ultimo 2013 is de minimale ICR vastgesteld op 2,0. De ratio ‘netto bankschulden / EBITDA’, bedraagt per einde 2013 7,5 (2012: 8,2). De bovengrens voor 31 december 2013 bedraagt 8,0 en wordt per jaar met 0,5 naar beneden bijgesteld tot 7,0 in 2015. De daling van deze ratio onder het niveau van 8,0 leidt tot een lagere spread op de rente. Indien en voor zover Q-Park niet voldoet aan de vastgestelde ratio’s dient er een aflossing op de financiering te worden gedaan tot een bedrag waarmee de ratio’s voor de betreffende periode zeker zijn gesteld. 

De ICR over de jaren 2013 en 2012 is als toegelicht in de volgende tabel.

De ratio ‘netto bankschulden: EBITDA’ over de jaren 2013 en 2012 is toegelicht in de volgende tabel.

Q-Park bewaakt haar solvabiliteit met behulp van een gearing ratio. Het beleid van Q-Park is erop gericht om de gearing ratio onder 1,25 te houden. De gearing ratio over de jaren 2013 en 2012 is toegelicht in de volgende tabel.